29 października – Światowy Dzień Udaru Mózgu
29 października to Światowy Dzień Udaru Mózgu, ustanowiony przez Światową Organizację Udaru Mózgu (World Stroke Organization, WSO) po raz pierwszy w 2006 roku .Udar mózgu jest chorobą o ogromnym znaczeniu medycznym i społecznym .Mimo stałego postępu diagnostyki i leczenia tej jednostki chorobowej zajmuje ona wysoką pozycję w hierarchii chorobowości i umieralności .W Polsce zapada na udar mózgu rocznie około 90 tys. osób , z tej liczby w ciągu 3 miesięcy umiera 22%-48% (udar niedokrwienny i krwotoczny).Sytuuje to udar mózgu na pierwszej pozycji w rankingu chorobowości i długotrwałej niesprawności a na drugim pod względem przyczyn śmierci. Nie mniejszy problem stanowi udar w ujęciu globalnym – w ciągu roku dotyczy on około 17 milionów osób na całym świecie , co 6 sekund umiera z tego powodu jeden pacjent. Zapadalność roczna w populacji ogólnej wynosi około 0,2%, w Polsce wynosi średnio na 150/100 tysięcy osób.
Udar mózgu to jeden z kluczowych problemów zdrowotnych XXI wieku. Osłabienie siły ,drętwienie kończyn po jednej stronie ciała, opadanie kącika ust, niewyraźna lub niepłynna mowa, zaburzenia widzenia i niepewny chód – to pierwsze objawy, które mogą zwiastować udar. Każdy powinien je znać, by jak najszybciej je rozpoznać ,zareagować I wezwać pomoc medyczną. Szybka reakcja na takie objawy może uratować życie lub zdrowie , a czas jest w tym przypadku najistotniejszy aby podjąć właściwe leczenie .
29 października to najwłaściwszy dzień w roku by , aby przypomnieć o objawach choroby, oraz metodach jej zapobiegania i leczenia.
Co to jest Udar Mózgu ?
Udar mózgu to nagłe, miejscowe zaburzenie krążenia krwi w mózgu. Najczęstszym typem udaru jest udar niedokrwienny,do którego prowadzi proces miażdżycowy tętnic wewnątrzczaszkowych , zewnątrzczaszkowych prowadzących utlenowaną krew do komórek mózgowych lub zator pochodzący z jam serca.Udar mózgu może skończyć się śmiercią lub ciężkim inwalidztwem do końca życia. Na świecie wiele milionów ludzi z powodu przebytego udaru mózgu, nigdy nie odzyskują sprawności, a w wyniku paraliżu pozostają na stałe przykuci do łóżek. Drugim typem udaru jest udar krwotoczny (krwotok śródmózgowy ) .Powstaje na skutek pęknięcia ściany tętnicy mózgowej oraz wylania się krwi do tkanki ( potocznie “wylewem “) najczęściej w przebiegu nadciśnienia tętniczego.
Pierwsza pomoc
Jeśli dostrzeżesz wskazane powyżej objawy u innej osoby, poproś, aby:
- Uśmiechnęła się – jeśli podnosi tylko połowę ust, druga strony twarzy może być porażona.
- Jednocześnie podniosła nad głowę obie ręce – gdy nie może tego zrobić, niedowład objął połowę ciała.
- Powtórzyła proste zdanie, np. dziś jest ładna pogoda – jeśli mówi niewyraźnie lub wcale nie może wykrztusić słowa, może to oznaczać udar.
Postępuj wtedy wg. instrukcji:
- Wezwij pogotowie ratunkowe (telefon 112 lub 999) !
- Nie podawaj osobie nic do picia, ani jedzenia.
- Jeśli osoba jest przytomna, ułóż ją w wygodnej dla niej pozycji.
- Jeśli osoba jest nieprzytomna, ułóż ją w pozycji bocznej ustalonej.
- Czekaj na przyjazd karetki pogotowia, obserwując osobę i reagując na zmianę jej stanu zdrowia.
Jakie są przyczyny udaru mózgu?
Znajomość przyczyn udaru mózgu ma znaczenie w zapobieganiu tej chorobie. Na niektóre przyczyny nie mamy wpływu czyli tzw.niemodyfikowalne , inne zaś zalezą od nas , od naszego stylu życia ..Najważniejsze niemodyfikowalnych czynników ryzyka udaru mózgu to: wiek (po 55 roku życia ryzyko zwiększa się dwukrotnie co 10 lat), płeć (częściej chorują mężczyźni w starszym wieku niż kobiety), wystąpienie udaru u członka rodziny (2–3-krotny wzrost ryzyka udaru) i predyspozycje genetyczne.
Czynniki ryzyka udaru , na które mamy wpływ to to nadciśnienie tętnicze i choroby serca, szczególnie migotanie przedsionków, cukrzyca, choroby naczyń (a szczególnie zaawansowana miażdżyca), zaburzenia cholesterolowe, zespół bezdechu sennego, otyłość lub duża nadwaga, a także palenie papierosów i nadużywanie alkoholu.
foto: www.fizjoterapeuci.org
Jak leczyć udar mózgu ?
W ciągu ostatnich dwudziestu lat nastąpił znaczny postęp w leczeniu udaru mózgu, głównie niedokrwiennego . Najważniejsze obecnie metody postępowania o udowodnionej skuteczności to: leczenie w specjalistycznych oddziałach udarowych, podawanie kwasu acetylosalicylowego w okresie 48 godzin od wystąpienia objawów, stosowanie wlewu dożylnego leku trombolitycznego (rt-PA – rekombinowany tkankowy aktywator plazminogenu) , procedury wewnątrznaczyniowego mechanicznego usunięcia skrzepliny tj. trombektomii.
W naszym Szpitalu na Oddziale Udarowym stosowane są wszystkie dostępne metody farmakologiczne a pacjenci kwalifikujący się do procedury mechanicznego usuwania skrzepliny przekazywani są do najbliższego ośrodka zajmującego się takim leczeniem.
Potwierdzeniem jakości działania naszego oddziału udarowego Szpitala w Działdowie jest otrzymanie nominacji w październiku 2021 roku do Platynowej Nagrody Światowej Organizacji Angels zajmującej się optymalizacją postępowania z chorym na udar mózgu.
Pamiętajmy !
Kluczowe dla rokowania jest właściwe rozpoznanie i szybka interwencja lekarska, dlatego warto wiedzieć, czym jest udar, jak go rozpoznać i co zrobić, gdy już wystąpi. Ta wiedza może uratować zdrowie i życie!
Źródło: